Osoba współuzależniona - test czy pomóc na czas?

W Polsce temat współuzależnienia jest nadal zmarginalizowany. Choć coraz więcej osób zaczyna zdawać sobie sprawę z istnienia tego problemu, wciąż brakuje wystarczających narzędzi i wiedzy, by skutecznie pomóc osobom współuzależnionym. W tym artykule zgłębimy, czym jest współuzależnienie, jak je rozpoznać za pomocą testu, oraz jakie kroki podjąć, aby pomóc sobie lub bliskiej osobie. Przedstawimy również niektóre najczęściej spotykane symptomy oraz porady, jak radzić sobie z tym problemem w kontekście polskiej rzeczywistości.

Czym jest współuzależnienie?

Współuzależnienie to jest stan, w którym jedna osoba uzależnia swoje szczęście, poczucie własnej wartości i zdrowie psychiczne od innej, zazwyczaj uzależnionej, osoby. Współuzależniony często przejmuje odpowiedzialność za problemy i zachowania drugiej osoby, zaniedbując przy tym własne potrzeby i wartości. W przypadku Polski problem ten często związany jest z alkoholizmem, ale może dotyczyć także innych uzależnień, takich jak narkotyki, hazard czy nałogowe granie w gry komputerowe.

W kulturze polskiej współuzależnienie jest często postrzegane jako "poświęcenie się" dla rodziny, co znacznie utrudnia identyfikację problemu. Ludzie współuzależnieni mogą nie zdawać sobie sprawy z tego, że ich zachowania są szkodliwe zarówno dla nich samych, jak i dla uzależnionej osoby.

Jakie są objawy współuzależnienia?

Rozpoznanie współuzależnienia nie jest łatwe, ponieważ objawy mogą być różnorodne i subtelne. Oto niektóre z najczęściej spotykanych sygnałów:

  • Nadmierna troska o drugą osobę: Pomimo cierpienia współuzależniony nadal inwestuje ogrom czasu i energii w starania, aby pomóc uzależnionemu wyjść z nałogu.
  • Zapewnienie wsparcia za wszelką cenę: Niezależnie od własnych kosztów emocjonalnych, współuzależniony stara się, by uzależniona osoba zawsze miała wsparcie.
  • Trudności w stawianiu granic: Współuzależnieni mają problem z wyznaczaniem zdrowych granic między sobą a uzależnioną osobą.
  • Wysoka tolerancja na sytuacje stresowe: Często współuzależniony potrafi normalizować nawet najbardziej skrajne i stresujące sytuacje.

Rozpoznanie tych objawów jest kluczowym krokiem w procesie diagnozy i terapii. W polskim kontekście może to być szczególnie trudne, ze względu na silne naciski społeczne i przekonania kulturowe.

Jak przeprowadzić test na współuzależnienie?

Przeprowadzenie testu na współuzależnienie może pomóc w identyfikacji problemu i zrozumieniu jego głębokości. Istnieją różne narzędzia i kwestionariusze, które można wykorzystać, ale warto pamiętać, że żaden test nie zastąpi profesjonalnej diagnozy terapeuty.

Oto przykładowe pytania, które mogą pomóc w samoocenie:

  1. Czy odczuwasz silną potrzebę kontrolowania zachowań innej osoby?
  2. Czy często zaniedbujesz swoje potrzeby, by zaspokoić potrzeby uzależnionej osoby?
  3. Czy masz trudności z mówieniem "nie" i wyznaczaniem granic?
  4. Czy odczuwasz silne poczucie winy, gdy nie jesteś w stanie pomóc uzależnionej osobie?
  5. Czy twoje poczucie własnej wartości zależy od tego, jak dobrze radzi sobie uzależniona osoba?

Po przeanalizowaniu odpowiedzi można lepiej zrozumieć, czy mamy do czynienia ze współuzależnieniem i jakie kroki należy podjąć dalej.

Jak pomóc osobie współuzależnionej?

Pomoc osobie współuzależnionej to proces wieloetapowy, który wymaga zaangażowania zarówno ze strony bliskich, jak i specjalistów. Pierwszym krokiem jest zrozumienie i akceptacja problemu. Nie można pomóc komuś, kto sam nie zdaje sobie sprawy ze swojego współuzależnienia. Rozmowy i otwarta komunikacja są niezbędne w procesie świadomości.

Kolejnym krokiem jest poszukiwanie wsparcia specjalistycznego. W Polsce dostępne są różne formy terapii, takie jak terapia indywidualna, grupowa czy dla rodzin. Poradnie zdrowia psychicznego, zarówno publiczne, jak i prywatne, oferują pomoc w radzeniu sobie z tego typu problemami.

Wsparcie ze strony lokalnych grup wsparcia, takich jak Anonimowi Narkomani czy Al-Anon, może również okazać się nieocenione. Kontakty z osobami przeżywającymi podobne doświadczenia pomagają w dzieleniu się emocjami i w wypracowywaniu skutecznych strategii radzenia sobie.

Jak radzić sobie z własnym współuzależnieniem?

Radzenie sobie z własnym współuzależnieniem to również trudny proces, który wymaga przede wszystkim świadomości i gotowości do zmian. Oto kilka kroków, które mogą pomóc:

  • Zrozumienie problemu: Pierwszym krokiem jest zrozumienie, czym jest współuzależnienie i jak wpływa na życie.
  • Samopomoc: Czytanie książek i artykułów na temat współuzależnienia, uczestnictwo w warsztatach i seminariach może być bardzo pomocne.
  • Wsparcie emocjonalne: Rozmowy z bliskimi, którzy rozumieją problem, oraz z terapeutą mogą pomóc w radzeniu sobie z emocjami.
  • Rozwój osobisty: Skupienie się na własnych potrzebach, pasjach i zainteresowaniach może pomóc w odbudowie własnej tożsamości.

W przypadku polskiej społeczeństwowej mentalności istotne jest przełamanie pewnych stereotypów i przekonań, które mogą utrudniać proces zdrowienia.

Terapia dla współuzależnionych w Polsce

Oferowane w Polsce terapie dla osób współuzależnionych są coraz bardziej zaawansowane i dostępne. Jak już wspomniano, dostępne są różne formy terapii, w tym indywidualna i grupowa. Warto zwrócić uwagę na opcje oferowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ), który finansuje tego typu usługi.

W poważniejszych przypadkach można skorzystać z terapii szpitalnej lub dziennych ośrodków leczenia uzależnień. Współuzależnieni mogą również skorzystać z poradni zdrowia psychicznego, które oferują wsparcie psychologiczne i psychiatryczne.

Rozwój technologii umożliwia również korzystanie z terapii online, co jest szczególnie korzystne w dobie pandemii COVID-19, kiedy dostęp do stacjonarnych placówek może być ograniczony.

Podsumowanie

Problem współuzależnienia w Polsce jest kwestią, którą trzeba traktować z pełną powagą. Choć temat ten nadal bywa zaniedbywany, coraz więcej osób zaczyna zdawać sobie sprawę z jego istnienia i szukać pomocy. Przeprowadzenie testu na współuzależnienie i zrozumienie jego symptomów oraz skutków to kluczowe kroki w procesie zdrowienia. Wspieranie osób współuzależnionych poprzez dostęp do terapii, wsparcie społeczne i samopomoc jest niezbędne, aby mogły one odzyskać kontrolę nad swoim życiem i zacząć na nowo budować swoje szczęście. Przełamanie stereotypów i zmiana mentalności społecznej to długi, ale konieczny proces, który pomoże wielu osobom odnaleźć pomoc i wsparcie na drodze do zdrowienia.