Pijany narcyz – jak rozpoznać i radzić sobie z osobą o narcystycznym zaburzeniu osobowości

Narcystyczne zaburzenie osobowości (NPD) to problem, który dotyka różnych sfer życia osoby nim dotkniętej. Termin "pijany narcyz" jest często używany w kontekście opisywania osób z NPD, które po spożyciu alkoholu przejawiają jeszcze silniejsze objawy tego zaburzenia. W artykule przyjrzymy się temu, jak rozpoznać "pijanego narcyza", jakie mogą być konsekwencje jego zachowania oraz jak najlepiej sobie z nim radzić.

Czym jest narcystyczne zaburzenie osobowości?

Narcystyczne zaburzenie osobowości to stan, w którym osoba wykazuje nadmierne poczucie własnej wartości, potrzebę uznania i podziwu oraz brak empatii wobec innych. Osoby z NPD często manipulują innymi, aby zaspokoić swoje potrzeby i osiągnąć swoje cele. Charakteryzują się także trudnościami w utrzymywaniu długotrwałych i zdrowych relacji interpersonalnych. Ich zachowanie bywa trudne do zniesienia dla otoczenia, zwłaszcza w sytuacjach stresowych lub po spożyciu alkoholu.

Jak alkohol wpływa na osobę z NPD?

Spożycie alkoholu przez osobę z narcystycznym zaburzeniem osobowości może prowadzić do nasilenia już obecnych problemów emocjonalnych i behawioralnych. Alkohol obniża hamulce, co sprawia, że „pijany narcyz” staje się jeszcze bardziej zagubiony w swoim świecie przepełnionym wielkościowymi iluzjami. Staje się bardziej agresywny, wymagający i samolubny. Łatwiej też wówczas o wybuchy złości i napady przemocy słownej czy fizycznej.

Rozpoznawanie "pijanego narcyza"

Rozpoznanie osoby będącej "pijanym narcyzem" nie jest trudne, jeśli zna się kluczowe symptomy. Najczęściej tacy ludzie:

1. Stają się aroganccy i lekceważący - ich mowa ciała oraz ton głosu mogą stać się bardziej wyniosłe i autorytarne.
2. Przesadnie eksponują swoje osiągnięcia i zasługi - opowiadają o swoich „sukcesach” w sposób, który ma na celu wzbudzenie podziwu i zazdrości.
3. Manipulują innymi emocjonalnie - starają się kontrolować otoczenie, grając na ich uczuciach.
4. Brak im empatii - ignorują potrzeby i uczucia innych, koncentrując się wyłącznie na sobie.
5. Reagują przesadnie na krytykę - reagują gwałtownymi wybuchami gniewu na najmniejsze przejawy krytyki czy sprzeciwu.

Jak radzić sobie z "pijanym narcyzem"?

Zarządzanie relacjami z osobą o narcystycznym zaburzeniu osobowości, zwłaszcza gdy jest pod wpływem alkoholu, wymaga cierpliwości i strategii. Oto kilka kroków, które mogą pomóc:

1. Ustalenie granic – Kluczowe jest określenie wyraźnych granic i konsekwentne ich przestrzeganie.
2. Unikanie konfrontacji – Staraj się unikać bezpośrednich konfliktów, które mogą eskalować sytuację.
3. Szukanie wsparcia – Warto otaczać się wsparciem rodziny, przyjaciół czy specjalistów psychologicznych.
4. Komunikacja – Skupienie na spokojnej i konstruktywnej komunikacji może zapobiec wielu nieporozumieniom.
5. Bezpieczeństwo przede wszystkim – W sytuacjach ekstremalnych, gdy zachowanie „pijanego narcyza” staje się niebezpieczne, nie wahaj się szukać pomocy zewnętrznej, jak policja czy służby ratunkowe.

Sposoby profesjonalnej pomocy

Kiedy zachowanie osoby z narcystycznym zaburzeniem osobowości staje się trudne do zarządzania, warto poszukać profesjonalnej pomocy i podjąć leczenie jego alkoholizmu. Psychoterapeuci i psychiatrzy mogą pomóc zarówno osobie z NPD, jak i jej bliskim. Terapia kognitywno-behawioralna, terapia grupowa czy leczenie farmakologiczne to tylko niektóre z dostępnych opcji. W Polsce coraz więcej placówek oferuje specjalistyczną pomoc w tym zakresie. 

Społeczny wpływ "pijanego narcyza"

Zachowanie "pijanego narcyza" nie tylko wpływa na jego najbliższe otoczenie, ale może mieć również szerokie implikacje społeczne. W miejscach pracy, takiej osobie często trudno jest utrzymać stałe zatrudnienie, co prowadzi do dużej rotacji kadry i negatywnie wpływa na atmosferę w zespole. W życiu prywatnym, trudności w relacjach mogą prowadzić do częstych zmian partnerów, rozwodów i problemów rodzinnych. Ważne jest, aby społeczeństwo miało świadomość tego problemu oraz edukowało się w zakresie radzenia sobie z takimi osobami.

Wnioski i przyszłość

Narcystyczne zaburzenie osobowości, zwłaszcza w kontekście spożycia alkoholu, to poważny problem społeczny. Edukacja, świadomość i otwartość na profesjonalną pomoc są kluczowymi elementami radzenia sobie z tym zaburzeniem. Osoby z NPD mogą potrzebować długotrwałej terapii i wsparcia, aby nauczyć się zarządzać swoim zachowaniem, a ich bliscy muszą zdobyć narzędzia do radzenia sobie z trudnymi sytuacjami. W Polsce rosnąca świadomość na temat zdrowia psychicznego daje nadzieję na lepsze zrozumienie i wsparcie dla osób zmagających się z tym problemem.

Serdecznie zachęcamy do zgłębiania wiedzy na temat narcystycznego zaburzenia osobowości i dbania o własne zdrowie psychiczne. Współpraca, edukacja i empatia mogą przynieść pozytywne zmiany zarówno na poziomie indywidualnym, jak i społecznym.